Beleidsprestatie 2-1-5 Realisatie provinciale infrastructuurprojecten (PZI)
Om de bereikbaarheid op peil te houden legt de provincie ook nieuwe infrastructuur aan of verbetert het bestaande infrastructuur. Deze projecten worden gerealiseerd op basis van een besluit waarin de inhoudelijke scope, planning en het financieel kader zijn vastgelegd.
1. Vervanging Concordiabrug (verwerking uitvoeringsbesluit)
Recent is het uitvoeringsbesluit voor de vervanging van de Concordiabrug genomen. Hiermee is de volledige reservering voor de uitvoeringsfase toegekend (beleidsprestatie 2-1-4). Daarnaast wordt het krediet verhoogd met een bijdrage van de gemeente Gorinchem. Bij het uitvoeringsbesluit is ook besloten om het krediet te compenseren voor prijsontwikkeling naar prijspeil 1 januari 2025. Tot slot is bij de uitwerking van het ontwerp gebleken dat bepaalde werkzaamheden duurder waren dan eerder geraamd. Hierdoor is een tekort ontstaan wat niet het gevolg is van een scopewijziging. Extra cofinanciering is niet mogelijk en versobering van het ontwerp is niet mogelijk zonder dat dit een groot effect heeft op de doelstellingen en hinder voor de omgeving. Er zijn ook geen reserveringen in het PZI voor vaarwegen en/of in dezelfde regio die heroverwogen kunnen worden. Daarom is een beroep gedaan op de reservering in het PZI voor tegenvallers (zie beleidsprestatie 2-1-4).
2. Verkeersveiligheid N214 (verwerking uitvoeringsbesluit)
Dit project bestaat uit onderhoudswerkzaamheden (beleidsdoel 2-2) en diverse functionele aanpassingen om de verkeersveiligheid en doorstroming te verbeteren. De verkenning is inmiddels afgerond. In deze Voorjaarsnota wordt het financieel kader aangepast als gevolg van het uitvoeringsbesluit voor de maatregelen om de verkeersveiligheid en doorstroming te verbeteren. In de eerste plaats wordt het gereserveerde krediet voor de uitvoeringsfase (beleidsprestatie 2-1-4) overgezet naar het nieuwe uitvoeringsproject. Hiermee is de volledige reservering voor de uitvoeringsfase toegekend. In het uitvoeringsbesluit is besloten om een deel van de gereserveerde investeringsmiddelen voor vervanging van de Peursemsebrug (beleidsprestatie 2-2-1) in te zetten voor dit project. De vervanging van deze brug blijkt vanuit beheer- en onderhoud niet noodzakelijk.
3. N211 Wippolderlaan
Bij de Kadernota 2025 is gemeld dat in de komende periode de kostenraming nog verder aangescherpt met betrekking tot de risico’s en dat hierop mogelijk nog een bijstelling nodig is in het PZI bij de Kadernota 2026. Uit deze aanscherping is gebleken dat op het project een fors tekort zal gaan ontstaan. De aanwezigheid van watersilo’s en een aantal warmte/koude opslagen hebben meer invloed op het ontwerp dan eerder aangenomen. Ook de grondwaterstanden blijken anders te zijn dan waarvan we zijn uitgegaan. Dit heeft gevolgen voor het ontwerp en de planning. Hierdoor ontstaan onvermijdelijke extra kosten waarvan de omvang momenteel nader wordt uitgewerkt. De scope van het project blijft ongewijzigd. Een voorstel hoe om te gaan met deze tegenvallers en hoe deze te dekken zal in het najaar 2025 aan PS worden voorgelegd. Met de tegenvallers is namelijk binnen het project geen rekening gehouden in de risicoreservering. De risicoreservering binnen het project kan ook niet worden benut voor deze tegenvallers omdat de overige risico's ook nog steeds kunnen optreden.
Bij deze Voorjaarsnota wordt het krediet wel alvast verhoogd als gevolg van prijsontwikkeling. De dekking hiervoor komt vanuit de reservering indexering lopende projecten.
4. RijnlandRoute
Het programma RijnlandRoute bestaat uit 3 deelprojecten, die samen zorgen voor de verbetering van de verbindingen tussen de Rijkswegen A4 en A44 en de provinciale N206 en daarmee de bereikbaarheid in Holland – Rijnland verbeteren. De deelprojecten N434 en Tjalmaweg zijn opgeleverd en worden momenteel financieel afgerond. Het derde deelproject Europaweg zit in de realisatiefase en is gegund. Het betreft een programma met veel belanghebbenden, afstemming met aanpalende wegbeheerders (vooral Rijkswaterstaat) en financiële bijdragen van derden. Hierdoor ontstaat een grote dynamiek, die ook zijn weerslag heeft op het programmakrediet (uitgaven en inkomsten).
Voor het programma RijnlandRoute hebben PS een extra reservering weerstandsvermogen opgenomen gebaseerd op de risico’s in de drie deelprojecten. Deze reservering maakt geen onderdeel uit van de projectkredieten en is bedoeld voor het opvangen van excessieve risico’s die zich kunnen voordoen bij deze projecten. Dit betekent dat wanneer de verwachting is dat deze excessieve risico’s zich niet of in mindere mate zullen voordoen deze middelen zullen vrijvallen.
De huidige reservering bedraagt momenteel € 39,5 miljoen. Deze reservering blijft beschikbaar voor het totale programma inclusief de Europaweg gezien de nog lopende juridische verplichtingen en procedures.
Ook dit jaar zijn er diverse projectontwikkelingen die worden verwerkt in het PZI, deze zijn voor de provincie grotendeels budgetneutraal. Er vindt maar één scopewijziging plaats. In het verleden zijn investeringsmiddelen toegekend voor de realisatie van een zonnepanelenpark. Na onderzoek is gebleken dat dit park echter technisch niet haalbaar is. Dit onderdeel wordt uit de scope van het project gehaald. De bijbehorende middelen zijn verder niet meer nodig binnen het project. Dat betekent dat € 5 miljoen vrijvalt naar de algemene middelen. Hiermee nemen de structurele kapitaallasten af.
De overige wijzigingen betreffen indexering van de Rijksbijdrage, de afrekening van schades met Rijkswaterstaat en een correctie waarbij bepaalde specifieke kosten (proceskosten claim COMOL5) in 2024 zijn afgerekend met de exploitatie omdat deze niet geactiveerd mogen worden. Daartegenover staat dat het bijbehorende investeringskrediet vrijvalt naar de algemene middelen. Hiermee nemen de structurele kapitaallasten af.
5. HOV-Net Zuid-Holland Noord
Een al langlopend programma in het kader van het MIRT is het Hoogwaardig Openbaar vervoer (HOV)-net Zuid-Holland Noord. Dit programma bestaat uit 3 projecten:
- Spoorcorridor Leiden-Utrecht (fase 1 uitvoering en fase 2 planuitwerking);
- Spoorcorridor Alphen-Gouda (afgerond);
- HOV Leiden CS – Noordwijk (realisatie).
Voor dit programma hebben PS een extra risicoreservering op programmaniveau opgenomen gebaseerd op de projectrisico’s. De reservering maakt geen onderdeel uit van de projectkredieten en is bedoeld voor het opvangen van excessieve risico’s die zich kunnen voordoen bij deze projecten. Dit betekent dat wanneer de verwachting is dat deze excessieve risico’s zich niet of in mindere mate zullen voordoen deze middelen zullen vrijvallen.
Tot nu is er geen noodzaak geweest om de reservering aan te spreken. Omdat de planuitwerking van fase 2 van de Spoorcorridor Leiden – Utrecht nog niet is afgerond blijft de reservering vooralsnog hetzelfde.
Het project Spoorcorridor Leiden – Utrecht bestaat uit een fase 1 die bijna is afgerond en een fase 2 waarvoor de planuitwerking loopt. In een brief aan Provinciale Staten van 7 november 2023 is een stand van zaken gegeven voor dit project. Bij de Kadernota 2025 is het investeringskrediet gesplitst tussen fase 1 (beleidsprestatie 2-1-5) en fase 2 (beleidsprestatie 2-1-4). In de praktijk blijkt deze splitsing echter niet goed te werken omdat beide fases met elkaar zijn verweven en er gestuurd wordt op het totale project. Daarom wordt de splitsing nu weer ongedaan gemaakt, het investeringskrediet voor fase 2 wordt weer samengevoegd met fase 1.
Eerder is hier gemeld dat er tekort bestaat van circa € 55 miljoen voor fase 2. Hiervan kan circa € 12 miljoen worden verklaard door prijsontwikkeling. Het overige tekort wordt veroorzaakt door nadere en gedetailleerde uitwerking van de scope. Momenteel wordt met de partners gekeken naar extra cofinanciering omdat er geen draagvlak is voor versobering van de scope.
Het project HOV Leiden CS – Katwijk bestaat uit twee onderdelen namelijk de renovatie van de Plesmanlaan in leiden door de gemeente en de busbaan Leiden – Katwijk door provincie. Vanuit het project is een Rijksbijdrage (SPUK) aangevraagd vanuit de regeling schoon en emissieloos bouwen. Deze aanvraag is gehonoreerd. Het projectkrediet wordt hierop bijgesteld.
6. Nieuwe bedieningscentrale weg en vaarweg West
De nieuwe bediencentrale in het Provinciehuis is nagenoeg gerealiseerd en financieel afgerond. Er rest nog een projectonderdeel wat meer tijd in beslag neemt. Het gaat om de simulator voor trainingsdoeleinden. Hiervoor wordt het resterend krediet voor het onderdeel techniek apart opgenomen in het PZI onder de naam simulator. De simulator zal waarschijnlijk gefaseerd gerealiseerd worden in 2026 en 2027.
7. Openbaar vervoer
Bij een aantal infrastructuurprojecten voor verbetering van het openbaar vervoer zijn er wijzigingen. Zo is de planning aangepast van het project Halteverbeterplan 1e tranche categorie A+B. Het realisatiebesluit wordt verwacht in Q1 2025 en start uitvoering in Q3 2025. De verwachting is daarom dat de oplevering van het project plaatsvindt in 2026 in plaats van 2026. Dit heeft vooralsnog geen financiële consequenties.
De planuitwerking van het project Hoogwaardig Openbaar Vervoer (HOV) Hoeksche Waard-Goeree Overflakkee is nagenoeg afgerond. Voor de realisatie is recent een actuele kostenraming gemaakt en afgezet tegen het resterend krediet. Hieruit blijkt dat er een tekort is ontstaan als gevolg van prijsontwikkeling en nadere uitwerking van het ontwerp van halte Tienvoet. De scope is ongewijzigd maar bij deze halte treden alle risico's die waren voorzien op, waardoor de kosten hoger uitvallen. Versobering heeft een te groot negatief effect op de doelstellingen (kwaliteit haltes). Momenteel is Halte Tienvoet al een tijdelijke halte waar veel over wordt geklaagd, bij versobering zou dit de permanente situatie worden. Daarom wordt een beroep gedaan op de reservering tegenvallers lopende projecten om dit tekort te dekken. Hiermee kan dit project worden aanbesteed.
8. Overige wijzigingen en verschuivingen
Tot slot zijn er binnen deze beleidsprestatie nog wat kleine wijzigingen en verschuivingen qua planning en financiën. Dit betreft de bij de Jaarrekening 2024 toegelichte correctie voor het project N59 Energy Highway. Omdat het een bijdrage is aan infrastructuur van het Rijk mag de provinciale bijdrage niet worden geactiveerd. De lasten en baten t/m 2024 zijn afgerekend met de exploitatie. Bij de Voorjaarsnota wordt het resterende investeringskrediet verlaagd. Deze middelen vallen vrij naar de algemene middelen waardoor de structurele kapitaallasten worden verlaagd.
De realisatie van de Quick wins N209 Heerewegh (Benthuizen) zijn in 2024 afgerond. Hierbij is niet het hele toegekende uitvoeringskrediet nodig geweest. Het restantkrediet vloeit weer terug naar de reservering voor de uitvoeringsfase rotonde N209 Heerewegh. Dit project moet nog verder moet worden uitgewerkt en de kosten zijn nog niet volledig bekend.